شیشه یا مت­آمفتامین، ماده­ای محرک، شیمیایی و مصنوعیِ قدرتمند و مخرب است. اعتیاد آور است و تاثیر شدیدی روی سیستم عصبی فرد می­گذارد،کسانی که احتیاج به تغییر ریتم سیستم عصبی خود دارند، به شیشه روی می­آورند. دوستداران شیشه با نام­های متعددی از جمله کریس، کریستال و یخ از آن نام می­برند. كريستال يا شيشه، با عناوين عوام‌فريبي مثل «عامل افزايش توان جسمي»، «داروي محركه جنسي» «عامل زيبايي و تناسب اندام»، براي فروش در جامعه بازاريابي مي‌شود.شیشه یا مت ­آمفتامین ها (1)  شیشه یا مت­آمفتامین، ماده­ای محرک، شیمیایی و مصنوعیِ قدرتمند و مخرب است. اعتیاد آور است و تاثیر شدیدی روی سیستم عصبی فرد می­گذارد،کسانی که احتیاج به تغییر ریتم سیستم عصبی خود دارند، به شیشه روی می­آورند. دوستداران شیشه با نام­های متعددی از جمله کریس، کریستال و یخ از آن نام می­برند. كريستال يا شيشه، با عناوين عوام‌فريبي مثل «عامل افزايش توان جسمي»، «داروي محركه جنسي» «عامل زيبايي و تناسب اندام»، براي فروش در جامعه بازاريابي مي‌شود. شيوع مصرف شيشه در كشور به عنوان يك ماده محرك از حدود شش سال پيش و ورود اين ماده به ايران به­وسيله قاچاق آغاز شد كه متاسفانه با گذشت زمان هروئين نيز به تركيبات اين ماده اضافه شد، اين در حالي­است كه بنا بر تاكيد درمان­گران اعتياد و وابستگي جسمي و روانی معتادان به شيشه و مواد محرك، بس خطرناك‌تر و شديدتر از اعتياد به مخدرها و اعتيادآورهاي سنتي رايج در كشور است. 

بر اساس آخرين يافته‌هاي به دست آمده از ارزيابي وضعيت اعتياد و سوء مصرف مواد در كشور، 2/2 درصد معتادان با جمعيت پايه كمتر از يك ميليون و 200 هزار نفر، معتاد به مصرف شيشه هستند. الـگوي مصرف شيشه و اعتياد آوري آن بسيار شديد است، و با اين احتساب حدود 26 هزار و 400 نفر، معتاد مصرف ماده بسيار خطرناكي به نام شيشه هستند كه در كمتر از يك سال فرد مصرف كننده را زمين‌گير مي‌كند. بنابر گفته‌هاي مراجعه‌كنندگان به مراكز درمان مصرف مواد محرك و همچنين، به استناد اعترافات توليدكنندگان و توزيع‌كنندگان دستگيرشده اين ماده، در تركيب توليد شيشه از موادي چون فسفريد و سودوافدرين به­عنوان موادي با خاصيت تحرك‌زايي اندك و نيز مواد قطع‌كننده آبريزش بيني استفاده مي‌شود! شیشه فعالیت جسمانی فرد را هم افزایش می­دهد، به گونه­ای که "گمان می­کنی جزو کودکان بیش فعالی است که باید برای مداوا نزد متخصص اطفال او را برد. 

شیشه هم چنین به دلیل این­که موجب ترشح انتقال­دهنده عصبی «دوپامین» می شود موجب احساس لذت در فرد می­گردد. شیشه می­تواند کسانی که از لذات دنیوی بی­نصیب بودند را به اوج لذت ببرد آنها را برای سیر و سیاحت به جنگل­های آمازون، جزایر قناری، برج ایفل، عمق اقیانوس اطلس، کره مریخ و حتی عالم برزخ رهسپار کند. چه دستاوردی بهتر از این که دنیای صنعتی انسان را به هفت هشت هزار تومان پس از چند ثانیه به اوج لذت رسانده و او را وارد عالم کشف و شهود کند. کسی که دوست دارد همواره در چنین عوالمی سیر کند باید زمینه های آن نیز برایش فراهم باشد.

" شيشه چیست؟
شيشه ماده محرك اعتيادآور و خطرناكی است كه به شكل كريستال‌هاي ريز چون شكر بوده و براي قاچاق، آن را در ني‌هاي نوشابه جاسازي كرده و سر و ته آن را مي‌بندند.قاچاقچيان و فروشندگان اين مواد ادعا مي‌كنند كه شيشه حاوي مرفين نبوده و اعتياد آور نيست، اما واقعيت اين است كه شيشه ماده محرك بسيار اعتيادآور و خطرناكي است.فردي كه به مصرف شيشه روي مي‌آورد ابتدا علايمي را تجربه مي‌كند كه به طور كاذب براي او جاذبه دارد، سپس دچار بي‌خوابي كابوس و كاهش اشتها مي‌شود. با تداوم مصرف شيشه، تنفس و ضربان قلب افزايش مي‌يابد فشارخون و دماي بدن بالا مي‌رود. فرد مصرف‌كننده شيشه، تحريك پذير و پرخاشگر مي‌شود و احتمال دارد به هر خشونتي دست بزند. 

اضطراب، گيجي، لرزش­اندام‌ها، تشنج و در آخر ايست قلبي و مرگ از جمله عوارض مصرف «شيشه» است.  مصرف مداوم و دراز مدت شيشه موجب سوء­ظن و توهم، خشونت، كاهش شديد قوه حافظه، انواع توهم‌هاي شنوايي و بينايي شده و افسردگي و جنون آني و اختلالات عصبي را به دنبال دارد. مصرف شيشه، ترشح انتقال­دهنده­های عصبیدوپامين، سروتونين و نور اپي‌نفرين را در سيناپس‌هاي عصبي در مغز به شدت افزايش مي‌دهد و به تحريك کردن سلول‌هاي مغز منجر مي‌شود.  مصرف شيشه شخص را در وضعيتي قرار مي‌دهد كه تمايلی به درمان ندارد و شايد اين عارضه مهم و بدترين تاثير اين مواد محرك بر مغز باشد.

 براي درمان اعتياد به مواد مخدري كه مرفين دارند مثل ترياك، كراك و هرويين، داروهاي متادون و بوپره نورفین را تجويز مي‌كنيم اما براي شيشه داروي خاصي نداريم. داروهايي كه براي درمان شيشه استفاده مي‌شود داروهاي كمكي از جمله ضداضطراب‌ها و ضدافسردگي­هاست كه اين داروها در كاهش علايم بيمار موثر هستند. فروشندگان مواد با استناد به اين مطلب كه علايم ناشي از محروميت از مصرف شيشه همانند علايم ناشي از محروميت از مرفين نيست، آن را ماده‌اي غير اعتياد آور معرفي مي‌كنند. براي درمان عوارض اعتياد به شيشه بر اساس مدت، نوع و شیوه مصرف ممكن است كه فرد نياز به درمان دارويي به شكل بستري شدن يا سرپايي داشته باشد. بعد از درمان، اختلالات روان­پزشكي همراه بيمار، بايد به وسيله درمان­گر خبره مورد بررسي و درمان قرار گيرد و به دنبال آن و يا همزمان با آموزش خانواده، مهارت‌هاي اوليه بهبودی و پيشگيري از بازگشت و رفتاردرماني برنامه­ريزي شود.  


در اثر ترك اعتياد به شيشه نیز، فرد دچار افسردگي، خونسردي و بي‌علاقگي، خواب طولاني، به ‌هم ريختگي روحي، كمي انرژي و سراسيمگي مي‌شود كه اين علايم به مرور زمان برطرف خواهند شد. پس از ترك شيشه فرد دچار نوعي ناتواني، درماندگي، اختلال الگوي خواب و كابوس‌هاي شبانه مي‌شود، تا جايي­ كه توانايي انجام وظايف و كارهاي روزمره او مختل مي‌گردد اما فرد با مراجعه به پزشك متخصص مي‌تواند به مرور زمان بر اين حالات غلبه کند.اولین­بار شیشه در سال ۱۸۹۳ در کشور ژاپن از ماده‌ای به نام اِفدِرین ساخته شد، پس از جنگ جهانی دوم این ماده با نام شابو در میان ژاپنی‌ها رواج بسیار یافت تا این­که وزارت بهداشت این کشور آن­را در سال ۱۹۵۱ غیرقانونی اعلام کرد و از آن پس توسط سازمان غیرقانونی “یاکوزا” در این کشور تولید می‌شود. بعدها و در جنگ جهانی دوم تحت نام دیگری، مورد استفاده اعضای ارتش آلمان از بالا تا پایین‌ترین رده قرار می‌گرفت و به صورت شکلات و برای افزایش سطح هوشیاری میان خلبانان نیروی هوایی توزیع می‌شد. 

پزشک اختصاصی آدولف هیتلر از سال ۱۹۴۲ تا زمان مرگ او، برای جلوگیری از افسردگی و رفع خستگی روزانه میزان مشخصی مت (نوعی از آمفتامین) را به هیتلر تزریق می‌کرد. در دهه ۶۰ میلادی مصرف این ماده شیوع زیادی پیدا کرد و در دهه ۸۰ مصرف تفریحی آن به اوج خود رسید. در سال ۱۹۸۹ مجله اکونومیست، شهر “سان دیگو” در کالیفرنیا را پایتخت مت­آمفتامین آمریکای شمالی اعلام کرد. این مجله در سال ۲۰۰۰، همین عنوان را بار دیگر برای این شهر به کار برد و نیز شهر “ساوت گیت” کالیفرنیا را دومین پایتخت توصیف کرد. با این­وجود، علی­رغم تلاش مستمر ایالات متحده به منظور محدود کردن روند افزایش مصرف، استعمال آن در مناطق مختلف این کشور رواج بسیار یافت. مت­آمفتامین یک ماده مصنوعی و ساخت دست بشر است که در شکل­ها و نوع­هایمختلفی وجود دارد. 


نوع کریستالی به شکل تکه­­های یخ یا شیشه است. امکان کشیدن آن در سیگار یا پیپوجود دارد. آنرا حتی می­توان بعد از حل کردن در آب با سرنگ و سوزن تزریق کرد. شیشه همچنین به شکل پودر، قرص، و یا کپسول نیز وجود دارد و به صورت بالا کشیدن از بینی،بلعیدن، یا استعمال )از طریق واژن یا مقعد(  استفاده می­شود. اگرچه برخی ازشیشه­هابه طور قانونی توسط شرکت­های داروئی تولید می­شوند، اما بیشتر شیشه­ها به صورتغیرقانونی، در محل­های موقتی مانند منازل، اتاق هتل­ها، انبارها، و داخل ماشین­ها تهیهمی­شوند. سازندگان ماده شاید از مواد شیمیائی تهیه شده از مواد دیگر، مثل چاه­پاک­کن،تینر رنگ، و ضد یخ استفاده کنند.

 شیشه به­عنوان یک ماده محرک خیابانی نسبتاً ارزان و در دسترس است. این دو عاملباعث شده­اند اخیراً شاهد رشد بی­سابقه نگرانی مردم از بالا بودن مصرف بین نوجوانان وجوانان باشیم.